Wieści Regionalne nr 3 z 23 marca 2005 r

Wieści Regionalne
nr 3 z 23 marca 2005 rBOROWSKA DROGA KRZYŻOWA
Droga krzyżowa to nabożeństwo odprawiane  okresie Wielkiego Postu upamiętniające przejście Jezusa Chrystusa z krzyżem ulicami Jerozolimy z pretorium Piłata na Golgotę. Polega ono na rozważaniu męki Chrystusa w połączeniu z przejściem symbolicznej trasy drogi krzyżowej, wewnątrz lub zewnątrz kościoła czy kaplicy, wytyczonej 14 krzyżami obrazującymi związane z nią zdarzenia zwane stacjami. Świadectwa biblijne nie zawierają dokładnych informacji o trasie drogi krzyżowej. Z relacji pozaewangelicznych wiadomo, że droga skazanych na ukrzyżowanie przebiegała najruchliwszymi ulicami miasta. Nieśli oni przeważnie tylko poprzeczną belkę krzyża umieszczaną na stałym pionowym palu. Spośr&#243d 14 stacji tylko 9 ma swe potwierdzenie w ewangelicznych opisach Męki Pańskiej. Należą do nich stacje: I – skazanie na śmierć; II – włożenie krzyża; V – pomoc Szymona z Cyreny; VIII – rozmowa z niewiastami; X – zdjęcie szat; XI – ukrzyżowanie; XII – śmierć na krzyżu; XIII -zdjęcie z krzyża; XIV – złożenie do grobu. Pozostałe stacje: IV -spotkanie z Matką; III,VII i IX – trzykrotny upadek Jezusa oraz VI – spotkanie z Weroniką, są utworzone na postawie tekst&#243w biblijnych bądź oparte na przekazach pozabiblijnych.
 Kult oddawany miejscom drogi krzyżowej w Jerozolimie rozszerzył się dzięki pielgrzymkom i doprowadził do powstania w Kościele specjalnego nabożeństwa. Rozpowszechnione zostało ono dzięki Zakonom Franciszkan&#243w, a przede wszystkim za przyczyną starań świętego Leonarda z Porto Maurizio, kt&#243ry w 572 miejscowościach erygował drogę krzyżową. W Polsce kult drogi krzyżowej zaczął się wyodrębniać w XVI wieku i często przyjmował formę nabożeństwa do dr&#243g Chrystusa. Korzystając z europejskich wzor&#243w zaczęto budować w r&#243żnych miejscach Kalwarie ośrodki kultu Męki Pańskiej. Do najstarszych w Polsce należy Kalwaria Zebrzydowska k. Wadowic, gdzie co roku w Wielkim Tygodniu odgrywane są misteria Męki Pańskiej. Na terenie naszej diecezji tarnowskiej są tzw. Małe Kalwarie w Tarnowie-Krzyżu, Limanowej i Pasiebcu. By przybliżyć wiernym rozpamiętywanie bolesnej drogi Chrystusa wszystkie kościoły wyposażone są w stacje Dogi Krzyżowej.
 
Piękne i oryginalne stacje Drogi Krzyżowej znajdują się w kościele parafialnym św. Mikołaja w Borowej k. Mielca. Wszystkie czternaście stacji zawieszone są w nawie gł&#243wnej kościoła na wysokości 3m od posadzki. Stacje od I do VI znajdują się na południowej ścianie, VII i VIII usytuowane są obok siebie po lewej stronie ściany zachodniej pod ch&#243rem muzycznym, a pozostałe od IX do XIV są zawieszone na p&#243łnocnej ścianie. Zaliczyć je można do typowych XX – wiecznych dzieł sztuki sakralnej, w kt&#243rych brak jest wielopostaciowych przedstawień. Wykazują tendencje symboliczne, gdyż liczba postaci przedstawianych wydarzeń została ograniczona do 3, a w niekt&#243rych obrazach do 4 os&#243b. Każda stacja to gipsowy odlew o rozmiarach 40x46cm wykonany w kształcie płaskorzeźby. Barwne odlewy osadzone są w drewnianych pozłacanych ramkach o przekroju prostokątnym wielkości 5x 10cm. W dolnej części ramy znajduje się biała tabliczka o rozmiarach 37×3,5cm, na kt&#243rej umieszczony jest napis informujący o rozgrywającej się scenie. Boczne ramy są r&#243wnież o przekroju prostokątnym osiągają wysokość 70cm i kształtem przypominają kolumny, kt&#243rych baza i głowica są identyczne. Na bazie umieszczone są trzy gwoździe złączone ostrzem w jednym punkcie. Trzy gwoździe należą do  arma Christi – narzędzi, kt&#243rymi zadawano Zbawicielowi cierpienia i śmierć. W sztuce trzy gwoździe symbolizują ukrzyżowanie Jezusa. Trzon kolumny ozdobiony jest dwoma wijącymi się cierniowymi gałązkami tworząc ciąg elipsowaty ustawiony pionowo większą przekątną. Sprawia to wrażenie części uwitej korony cierniowej. W chrześcijańskiej sztuce plastycznej cierniowa korona Chrystusa jest zarazem symbolem b&#243łu jak i szyderstwa. Włożona na głowę Jezusa dla wykpienia Go, była parodią rzymskiego wieńca laurowego. Tym symbolem, pokuty, cierpienia i b&#243lu pozwolił sobie Zbawiciel ukoronować swą głowę i tak uświęcił ciernie i uczynił je narzędziami zbawienia świata. Na głowicy możemy zauważyć element zdobniczy przypominający tarczę o kształcie zbliżonym do elipsy. G&#243rną część ramy zakończoną łukiem odcinkowym wypełniają kwiaty r&#243ż. Ciernie i r&#243że stanowią jeden obraz, kt&#243ry jest gł&#243wnym filarem symboliki chrześcijańskiej. Krwawo- czerwona r&#243ża z kolcami to przejmujący symbol cierpienia Jezusa i jego miłości do człowieka. W centrum ramy g&#243rnej tuż nad łukiem odcinkowym umieszczony jest krzyż grecki wielkości 12 cm, a na nim okrągła tarcza o średnicy 8 cm. W tym miejscu znajdują się znaki rzymskie porządkujące kolejność każdej stacji. Zar&#243wno małe tarcze umieszczone na bocznych ramach jak i ta ze znakiem rzymskim to symbole b&#243stwa. Krzyż wskutek krzyżowej śmierci Jezusa ma szczeg&#243lne znaczenie jak symbol cierpienia, a także triumf Chrystusa, a tym samym og&#243lnie stał się symbolem chrześcijaństwa. Dolna i g&#243rna rama zakończona jest motywem zdobniczym w postaci kiści winogrona, lecz g&#243rną wieńczy krzyż łaciński. W sztuce i architekturze chrześcijańskiej motywy winorośli i winogron są stałym elementem zdobniczym. Winogrona symbolizują eucharystię, w kt&#243rej zgodnie z wiarą, wino ulega przemianie w krew Chrystusa. Kiście winogron uznawane są za symbole odkupienia. Każda stacja  łącznie z bogatą ramą zwieńczoną krzyżem osiąga  wysokość 1m i szerokość 55cm.
 Droga Krzyżowa z borowskiego kościoła to dzieło sztuki, kt&#243re wzbogaca i upiększa wnętrze świątyni. Zakupiona w 1953 roku w Piekarach Śląskich z fundacji całej parafii już 50 lat służy wiernym, szczeg&#243lnie w okresie Wielkiego Postu, do głębszego przeżywania Męki Pańskiej. Pełna symboliki wizja Drogi Krzyżowej wyraża najgłębsze przekonania o istocie cierpienia i tajemnicy Odkupienia.
SZCZEPAN KOMOŃSKI