PODKARPACIE STAWIA NA ROBOTA DA VINCI!
– Jesteśmy regionem, który stawia na innowacje. Wprowadzenie robotyki do naszych szpitali było naszym celem już kilka lat temu. Teraz staje się rzeczywistością – mówi marszałek Władysław Ortyl. Już od maja robot da Vinci będzie wspierał leczenie pacjentów onkologicznych z województwa podkarpackiego.
Pierwsze prace nad tym projektem rozpoczęły się w 2015 r. Z uwagi na brak dedykowanego finasowania w ramach Narodowego Fundusz Zdrowia, które adekwatnie pokrywa koszty związane z wykorzystaniem tej technologii i przede wszystkim ograniczenia związane z dostępem do wysokiej klasy specjalistów, trudno było wówczas wprowadzić ją szerzej w Polsce. Dziś w naszym kraju działa już 14 autoryzowanych systemów da Vinci, najwięcej, bo aż 7 na Mazowszu. Już od maja tego roku również Podkarpacie zabezpieczy pacjentom onkologicznym dostęp do najnowszej generacji robota da Vinci. Zabiegi dla pacjentów będą realizowane bezpłatnie, dzięki umowie na świadczenie usług medycznych z operatorem robota da Vinci, dotacji z urzędu marszałkowskiego i refundacji z NFZ.
– Roboty medyczne to jedno z największych osiągnięć współczesnej chirurgii. Precyzyjne operacje, wykonywane m.in. przez chirurgów, urologów oraz ginekologów z pomocą robotów poprawiają bezpieczeństwo pacjentów, redukują do minimum ryzyko ludzkich błędów i powikłań pooperacyjnych, a dzięki minimalizowaniu inwazyjności zabiegów, znacząco przyspieszają rekonwalescencję pacjentów i ich powrót do pełni aktywności życiowych – dodaje marszałek.
Na świecie działa już ponad 6 tys. robotów, z pomocą których wykonano ponad 8,5 mln operacji.
Jeden robot – 170 typów zabiegów chirurgicznych
Z wykorzystaniem da Vinci na świecie przeprowadza się obecnie ponad 170 typów zabiegów chirurgicznych – jego zastosowanie jest szczególnie cenne w onkologii przede wszystkim w operacjach raka prostaty, raka trzonu macicyczy raka jelita grubego, ale także raka pęcherza moczowegoczy raka nerek. Program Podkarpackiego Centrum Chirurgii Robotycznej wpisuje się w Europejski Plan Walki z Rakiem. Rak jest podobnym zjawiskiem globalnym, jak pandemia koronawirusa. Choroby nowotworowe zbierają ogromne żniwo, tylko w Polsce stanowią drugą przyczynę zgonów, a w ciągu kolejnych lat najprawdopodobniej staną się pierwszą, głównie z uwagi na starzejące się społeczeństwo. Tymczasem nawet 40 proc. tych zgonów można by uniknąć, gdyby diagnozę postawiono wcześniej lub chory miał lepszy dostęp do najnowszych metod leczenia.
– Dlatego tak ważne dla naszego regionu staje się wyrównanie dostępu do najbardziej zaawansowanej technologii chirurgicznej jaką jest robot da Vinci. Nasi pacjenci zasługują na opiekę medyczną na światowym poziomie. Zabiegi wykonywane przy wsparciu systemu robotycznego da Vinci dają możliwość działania w trudno dostępnych miejscach, pozwalają na wysoką precyzję. Chirurg widzi obraz w dziesięciokrotnym powiększeniu w technologii 3D full HD. To maksymalizuje szanse, że lekarz usunie zmiany nowotworowe z zachowaniem czystości onkologicznej, tzn. nie będzie komórek nowotworowych na marginesach zabiegu–mówi Janusz Ławiński, dyrektor Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego nr 1 w Rzeszowie. To właśnie w tej placówce już w maju odbędzie się pierwsza w historii Podkarpacia tego typu operacja.
Dzięki pełnej ruchomości (560 stopni) i miniaturowym narzędziom (ok. 8 mm) chirurg jest w stanie oszczędzić struktury anatomiczne odpowiedzialne za utrzymanie ważnych funkcji fizjologicznych, takich jak trzymanie moczu. Dodatkowo, co istotne podczas skomplikowanych i wielogodzinnych operacji – system da Vinci dzięki ergonomicznym rozwiązaniom – stwarza duży komfort operatorowi i pozwala optymalnie utrzymać koncentrację podczas zabiegów.
Wartości chirurgii robotycznej w czasie pandemii
Nie bez znaczenia dla podjętych decyzji okazał się ostatni rok trudnych doświadczeń pandemii koronawirusa, która wpłynęła na większość obszarów naszego życia, a w sposób szczególny na medycynę.
– Pandemia pokazała jak istotne są wartości związane z chirurgią mało inwazyjną i jeszcze bardziej zaawansowaną chirurgią robotyczną. Pod wpływem pandemii szpitale zmieniają dotychczasowe schematy działania, koncentrując uwagę na nowych wartościach. Jedną z kluczowych kwestii jest bezpieczeństwo, możliwość skrócenia czasu hospitalizacji pacjenta oraz zmniejszenie zaangażowania infrastruktury łóżkowej, w szczególności intensywnej terapii. W tym kontekście szczególnie zyskują na znaczeniu zabiegi wspomagane robotem da Vinci, z którymi wiąże się większa precyzja operacji, ograniczenie urazu operacyjnego, szybsze gojenie ran, mniejszy ból pooperacyjny, mniejsza utrata krwi, a przede wszystkim mniejsze ryzyko infekcji, ograniczenie powikłań oraz szybsza rekonwalescencja pacjenta–podsumowuje Janusz Ławiński.
Już w maju, w ramach Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego nr 1 w Rzeszowie powstanie nowe Podkarpackie Centrum Chirurgii Robotycznej, które skoncentruje się na zabiegowym leczeniu schorzeń onkologicznych prostaty, dróg moczowych, macicy oraz jamy brzusznej.
Wdrożenie w oparciu o model partnerski
Przygotowując się do wdrożenia programu chirurgii robotycznej szpital analizował dwa modele: samodzielny, związany z zakupem własnego robota oraz partnerski, bazujący na sprzęcie, kadrze i doświadczeniach w zakresie chirurgii robotycznej partnera projektu.
Przeprowadzone analizy wykazały, że w aktualnej sytuacji korzystniejszy jest model partnerski.Szpital zleca część świadczeń medycznych w obszarze realizowanych zabiegów onkologicznych w ramach kontraktu NFZ, partnerowi, który wykona te świadczenia z wykorzystaniem robota da Vinci.
Zadania szpitala dotyczą jego obecnych kompetencji w ramach kosztów stałych obecnie ponoszonych przez placówkę. Zadania związane z nowym zakresem zabiegów, z wykorzystaniem robota da Vinci, przejmuje na siebie partner z doświadczeniem w zakresie prowadzenia Centrum Chirurgii Robotycznej. Po stronie partnera pozostają koszty związane ze sprzętem, serwisem, wynagrodzeniem personelu wykonującego zabiegi, w tym lekarzy operatorów, anestezjologów, pielęgniarek anestezjologicznych, pielęgniarek operacyjnych oraz koordynatora ds. pakietu onkologicznego.
W modelu samodzielnym szpitala niezbędny byłby zakup robota da Vinci oraz rekrutacja kadry posiadającej odpowiednie kwalifikacje. Dostęp do takich kadr jest jednak bardzo ograniczony. Pandemia dodatkowo zablokowała kształcenie w ośrodkach międzynarodowych. Wykształcenie kadry wymaga odrębnych nakładów finansowych. Dlatego wśród korzyści modelu partnerskiego jest tzw. time to market innowacji. Szpital przyspiesza możliwość osiągnięcia zdolności do wykonywania procedur zabiegowych z wykorzystaniem robota da Vinci na odpowiednim poziomie jakości o ok. 2-3 lata. Jest to najlepszy model by nadrobić dystans do największych ośrodków publicznych, które wystartowały z programami robotycznymi w 2020 r., ale także szansa by w tym wyścigu zająć pozycję lidera. Model partnerski zapewnia bowiem transfer wiedzy, doświadczenia i dostęp do najwyższej klasy operatorów da Vinci, wśród których jest dr Paweł Wisz, który jako pierwszy Polak pełni prestiżową funkcję w Zarządzie Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (ERUS), jest pierwszym polskim międzynarodowym trenerem chirurgii robotycznej w największym centrum szkoleniowym w Europie Orsi Academy oraz pierwszym w Polsce chirurgiem, który uzyskał status „Proktora”, czyli ma kompetencje w zakresie nadzorowania procesu kształcenia innych lekarzy.
Efektywność ekonomiczna projektu
Model partnerski to także korzyści ekonomiczne dla szpitala, który zleca wykonie części wysokospecjalistycznych operacji doświadczonemu operatorowi i nie musi na tym etapie inwestować w zakup własnego sprzętu. Dzięki temu szacowany wynik ekonomiczny szpitala będzie o ponad 3 mln zł lepszy.
Realizację projektu zaplanowano na okres 24 miesięcy. Zadania partnera obejmują zapewnienie sprzętu w postaci robota da Vinci wraz z serwisem oraz kadry medycznej, tj. 6-osobowego zespołu operacyjnego (lekarze operatorzy da Vinci, asysta da Vinci, anestezjolog, pielęgniarka anestezjologiczna, instrumentariuszki) oraz koordynatora ds. pakietu onkologicznego. Szacowany wynik dla szpitala w projekcie partnerskim to 1 mln zł. W modelu samodzielnym szpital poniósłby 2 mln PLN straty z uwagi na wyższe koszty związane z koniecznością wykształcenia i pozyskania kadry oraz konieczność zakupu robota da Vinci.
Dodatkowo szpital otrzyma z Urzędu Marszałkowskiego dotację w kwocie 3,8 mln zł na zakup narzędzi i sprzętu jednorazowego do wykonywania zabiegów da Vinci.
– W ten sposób więcej środków możemy przeznaczyć na leczenie pacjentów oraz rozwój kadry medycznej. Procedura refundacyjna, jak szacują eksperci rynku, może trwać nawet do 2 lat. Zależy nam aby nasz ośrodek włączył się jak najszybciej w projekt pilotażowy, który pozwoli na długoterminowe planowanie rozwoju Podkarpackiego Centrum Chirurgii Robotycznej. Dziś ważne jest aby wyrównać dostęp do tej technologii dla Podkarpacia i aby zbudować przewagę innowacyjną naszego regionu– podkreśla marszałek Władysław Ortyl.
Rozwój kard medycznych
Kolejną kluczową kwestią jest dostęp do wysokiej klasy kadry medycznej i wiedzy operacyjnej, dotyczącej prowadzenia ośrodka robotycznego.
– Robot da Vinci, wciąż jest tylko narzędziem w rękach chirurga i to jakość wykonania zabiegu i bezpieczeństwo pacjenta jest ostatecznym wyznacznikiem sukcesu. Dlatego tak ważne są wiedza i doświadczenie kadry medycznej, wyspecjalizowanej w wykonywaniu tego typu zabiegów, oraz wiedza z zakresu organizacji pracy takiego ośrodka. Obecność w projekcie doświadczonego operatora przyspiesza rozwój podkarpackiego ośrodka o ok. 2-3 lata dzięki transferowi wiedzy, doświadczenia i know-how. Studenci kierunku lekarskiego będą również będą zdobywać wiedzę i doświadczenie, prowadząc praktyki przy systemach robotycznychNasze zespoły chirurgów przez wiele lat nie miały dostępu do technologii robotycznych, dlatego w przyszłości chcemy zbudować również program rozwoju umiejętności i upowszechnienia technik robotycznych dla kadry medycznej z naszego regionu i z całej Polski. Liczymy tu również na partnerstwo naszych uczelni – dodaje Władysław Ortyl.
Konkurencyjność regionu
Podkarpackie Centrum Chirurgii Robotycznej może odegrać kluczową rolę w poprawie dostępności do najnowszych technologii medycznych dla pacjentów, ale również w budowaniu pozycji konkurencyjnej Podkarpacia, jako lidera innowacyjności. Filarami tego rozwoju są: kapitał społeczny, w tym zdrowie, bezpieczeństwo i zadowolenie z życia mieszkańców naszego regionu, kapitał intelektualny i innowacyjny, czyli zdolność do generowania dobrobytu i miejsc pracy poprzez innowacje oraz zapewnienie ram dla trwałego i zrównoważonego rozwoju.Integracja wszystkich tych wymiarów tworzy podstawę do budowania konkurencyjności, a kapitał intelektualny jest podstawą tego procesu.
– Dzięki partnerstwu z wybranym do projektu operatorem tworzymy niepowtarzalną szansę na zapewnienie dostępu do kapitału intelektualnego i kompetencji w zakresie robotyki, budując solidne fundamenty dla rozwoju innowacyjności i trwałej przewagi konkurencyjnej naszego regionu–mówi marszałek.
O partnerze programu
NEO Robotics to spółka Grupy NEO Hospital, prowadzącej w Krakowie jeden z najbardziej efektywnych i przyjaznych pacjentowi ośrodków medycznych w Europie Środkowo-Wschodniej, który przyjął dotychczas już blisko 25 tys. pacjentów.
Grupa NEO Hospital rozpoczęła działalność operacyjną na początku 2019 r. Szpital tworzy blisko 200-osobowy zespół specjalistów i lekarzy, którzy stosują najlepsze kliniczne praktyki na bazie bogatych doświadczeń zdobytych w polskich i zagranicznych ośrodkach. 98% zabiegów szpital wykonuje metodami małoinwazyjnymi, w tym laparoskopowo i z wykorzystaniem robota da Vinci. W szpitalu stworzono unikalne w skali Polski Centrum Chirurgii Robotycznej.
Grupa NEO Hospital rozpoczęła również w 2021 r. pierwszy w Polsce program badawczo-rozwojowy w dziedzinie ginekologii onkologicznej. W ramach projektu wykonanych zostanie 200 zabiegów z wykorzystaniem systemu da Vinci. Uruchomienie programu będzie możliwe dzięki dofinansowaniu ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Całkowity koszt projektu to ponad 12,5 mln PLN, zaś wartość dofinansowania wynosi 7,3 mln PLN.
Tomasz Leyko
Rzecznik prasowy UMWP
Fot. źródło: https://zabiegidavinci.pl/
