Portal promocja.mielec.pl prezentuje informacje i relacje - zapraszamy do współpracy: ogłoszenia - reklama w internecie i gazecie, grafika i skład komputerowy, zdjęcia reklamowe, foto i wideo reportaże
Strona główna / Historia i Kultura / Godne polecenia / Synagoga – holocaust i sztuka

Synagoga – holocaust i sztuka

Jadąc w Bieszczady, albo też wracając z bieszczadzkiej wycieczki, nie sposób nie zahaczyć o Lesko, dawniej Lisko – miasteczko siedzibę powiatu. Malowniczo położone na wzgórzach nad Sanem. Jedną z leskich atrakcji, dziś już tylko historyczno-artystycznych jest stara synagoga o charakterze obronnym, która prawdopodobnie powstała w połowie XVII w. i służyła licznej tu społeczności żydowskiej aż do II wojny światowej, kiedy to została poważnie zniszczona. Została odbudowana w latach 1960-196 r. i w takim stanie znajduje się do chwili obecnej. Nie zachowały się żadne elementy wystroju wewnętrznego. Pozostała natomiast tzw. szafa ołtarzowa, gzymsy i wnęki wpisane były cytaty z Tory. W elewacji zewnętrznej umieszczony jest wizerunek Tablic Mojżeszowych, a pod nimi hebrajski napis będący cytatem z Biblii: „O, jakimże lękiem napawa to miejsce! Nic tu innego, tylko dom Boży”.

Po blisko 50 latach od remontu budynek znów nabiera cech powojennej ruiny. W wielu miejscach odpadł tynk zewnętrzny i odsłoniły się czerwone cegły, zapewne ze zburzonej synagogi. W ścianach przegniły i wypaczyły się framugi okien. Widać też, że wykonuje się prace remontowe, m.in. dach pokryto miedzianą blachą, przebudowano attykę i wzmocniono przypory podtrzymujące obiekt. Jednak jak czytamy w informatorze-folderze wydanym przez Bieszczadzki Dom Kultury w Lesku, koszty rewaloryzacji przewyższają jednak skromne możliwości finansowe miasta i liczy się każda otrzymana pomoc.

Obecnie w głównej części budynku znajduje się sala wystawowa Galerii Sztuki Bieszczadzkiego Domu Kultury w Lesku, w której prawie od 30 lat prezentują się artyści z całego regionu. Obecnie na wystawie „Bieszczadzkie zadumania” można obejrzeć prace ponad 60 twórców bieszczadzki, zarówno profesjonalistów jak i amatorów. Wyeksponowane są prace z różnych dziedzin twórczości, takich jak malarstwo, rzeźba, rysunek, rękodzieło, biżuteria oraz poezja. Większość dzieł cechuje wysoki poziom artystyczny oraz przystępne ceny, gdyż są one umieszczone przy każdym obiekcie, co oznacza że istnieje możliwość zakupu. Na wystawie jest także sporo Ikon, wykonanych w różnych technikach i przez różnych, także znanych twórców. W sumie więc w leskiej synagodze można zarówno delektować się historią, jak i sztuką. Cieniem, a może już także tylko zadumą, kładzie się na tym miejscu, tragedia holocaustu i zagłady tysięcy Żydów z Leska i okolic, których bestialsko zamordowali hitlerowscy okupanci i ich poplecznicy. Teraz więc w leskiej synagodze artystyczne wrażenia próbują zatrzeć okupacyjne obrazy, nie mogą jednak całkiem przysłonić  shoah.

Synagoga – holocaust i sztuka

Jeszcze tutaj słychać beztroski gwar dzieci

nawoływania jak w handlu

jakby był targ

jeszcze wiatr szumi od Sanu

jeszcze ptaki śpiewają tak samo

 

ale pusto jakoś i smutno

i w uśpionym porankiem miasteczku

O jakimże lękiem napawa to miejsce

echem krzyków pędzonych po bruku

jękiem strachu i ciszą cierpienia

czerwienią cegieł

i krwi na kamieniach

 

została teraz tylko już zaduma

za żelaznymi drzwiami

za kamiennym progiem

Nic tu innego

tylko dom Boży

kiedyś zapomniany

także i przez Boga

 

zostały tylko

Bieszczadzkie zadumania

rzeźby i obrazy

Madonny na ścianach

przygarbione świątki

klęczące figury

kręte schody do wieży

sypiące się mury

 

próżno starej świetności

tutaj dzisiaj szukać

przeminął holocaust

pozostała sztuka

 

Tekst, zdjęcia i wiersz – Włodzimierz Gąsiewski

Źródło: Synagoga w Lesku. The synagoge. Folder wydany przez Bieszczadzki Dom Kultury w Lesku. [Lesko 2015]

Synagoge – The Holocaust and the Art

 

Still you can hear here the carefree buzz of children

Exhortation like on trade

if it were a market day

even the wind is whistling of the San river

even the birds are singing as well

 

But its empty and sadly

And in the dormant morning town

how dreadful is this place

echo of cries those who were driven alone across the cobbles

groan of fear and silence suffering

red colored bricks

and the blood on the stones

 

Only reverie is now

behind the iron door

behind the stone doorstep

There is none other

Only the house of God

Some day forgotten

also by God

 

Now are only

reverie of Bieszczady

sculptures and paintings

the Madonnas on the walls

hunched saints

kneeling figures

winding stairs to the tower

sprinkles walls

 

Vainly old splendor

today here looking

passed holocaust

the art remaining

 

Tłumaczenie: Agnieszka Emerling-Gąsiewska

Synagoga – holocaust i sztuka

 

Sprawdź również

Teatr Tańca DK SCK „AletoNic”

Teatr Tańca DK SCK „AletoNic” obchodzi w tym roku dwudziestolecie. Z tej okazji Izabela Serwan, …