Blizna fakty i sensacje, niemiecki poligon broni V-1 i V-2 i walka polskiego ruchu oporu. PARK HISTORYCZNY BLIZNA W GMINIE OSTRÓW NA PODKARPACIU
Kiążka pt. „Blizna fakty i sensacje, niemiecki poligon broni V-1 i V-2. Park historyczny Blizna w gminie Ostrów na Podkarpaciu”, autorstwa niej podpisanego Włodzimierza Gąsiewskiego. Publikacja jest opracowaniem o charakterze popularno-naukowym, przeznaczonym przede wszystkim do osób, które posiadają elementarną wiedzę z historii Polski i powszechnej, a także interesują ich dzieje lokalne. Opowieść o Bliźnie skierowana jest także dla czytelników młodego i średniego pokolenia, którzy wiedzę o wydarzeniach z II wojny światowej znają głównie z podręczników, literatury i filmów oraz czasami przekazów starszego, odchodzącego już w cień historii pokolenia.
Podstawą do niniejszego opracowania stały się dziesiątki publikacji krajowych i zagranicznych, które powstały w oparciu o materiały archiwalne, relacje, a nawet raporty z prac wykopaliskowych. Autorowi, mimo że większość dokumentów została już odkryta, udało się dotrzeć do nowych źródeł wiedzy o wojennej historii Blizny i okolic, a także i relacji naocznych świadków tamtych wydarzeń, w tym mieszkańców Blizny, którzy najpierw w samej wiosce, a potem z pobliskich miescowości jako wysiedleńcy obserwowali chociażby starty „latających torped”, jak określali nieznane sobie latające pociski i rakiety, które wznosiły się w niebo ponad leśnymi rewirami.
Książka podzielona jest na krótkie rozdziały: Blizna jako wieś śródleśna – to historia i współczesność niewielkiej miejscowości, położonej na rozległej polanie. Może kiedyś podczas osadnictwa w Puszczy Sandomierskiej była to blizna na rozległej połaci lasu. Nawet najstarsi mieszkańcy nie wiedzą czemu wieś nosi taką nazwę, chociaż II wojna światowa pozostawiła na jej terenie i w okolicznych lasach swoiste blizny od wybuchów latających bomb. Być może też, również o niewytłumaczalnej nazwie Ligejska Rzeczka, jak blizna dzieli wioskę nie niemal dwie równe części? Kolejny rozdział: „Wał niemiecki” (Wiedereindeutschung) – wysiedlenia między Wisłą, Wisłoką i Sanem i powstanie trzech poligonów – wprowadza nas już w czasy okupacji niemieckiej i tworzenia się tu i w okolicach zespołu terenów ćwiczebnych dla niemieckiej armii, ale też i obozów przymusowej pracy i zagłady, o których nawet przy fascynacji testowaną tu najnowocześniejszą techniką, nigdy nie można zapomnieć.
Nastepna część publikacji to: Peenemünde – Blizna – od placu strzeleckiego do poligonu rakietowego – to krótki rys narodzin techniki rakietowej, której zamysłem były marzenia podróży do gwiazd, a okrutną rzeczywistością chęć ich wykorzystania dla celów wojennych. Wpisuje się w to dramat Vernhera von Brauna, młodego niemieckiego inżyniera, którego talent hitlerowski nazizm zaprzągł do dzieła niszczenia i który podejmował próby wyrwania się spod wpływu zbrodniczej ideologii, aby ostatecznie przejść na stronę pokojowego wykorzystania techniki rakietowej, choć zawsze była
i jest ona związana z dziedziną militarną. Rozdział Organizacja poligonu w Bliźnie i starty rakiet V-2 i latających bomb V-1 na przełomie 1943/1944 r. w skrótowej formie przedstawia kolejne etapy funkcjonowania stworzonego w Bliźnie poligonu, jako faktycznej bazy rakietowej. Historia ta, mimo poznanych dokumentów i licznych opracowań, nadal zawiera wiele tajemnic i zagadek.
Kolejne rozdziały: Polski ruch oporu w walce z bronią V-1 i V-2 w rejonie Blizny i miejscach upadków rakiet; Leśnicy z rejonu okolic Blizny w walce z niemiecką bronią „V”; Opanowanie Blizny przez partyzantów AK i Sowietów oraz Aleksander Rusin ps. „Rusal” zdobywca Blizny z rąk niemieckich – w latach 1944-1956 „żołnierz wyklęty”, opisują ciąg zdarzeń i osoby, które przciwstawiały się w różny sposób działaniom hitlerowskich okupantów na tym terenie. Chronili tym nie tylko miejscową ludność, ale też ich działania przeszły do historii II wojny światowej. Końcowe części publikacji: Powojenny epilog broni V-2. Niemieccy rakietowi eksperci w służbie USA i ZSRR; Upamiętnianie walki Polaków z niemiecką bronią V-1 i V-2 – Park Historyczny Blizna, są skrótową formą podsumowania tematyki prób z bronią „V” na poligonie w Bliźnie, zarówno w wymiarze międzynarodowym, z uwzględnieniem dalszych losów rakiet „V”, wykorzystanych już rzeczywiście do podboju kosmosu w USA i ZSRR, jak też w wymiarze krajowym i regionalnym.
Autor dziękuje za pomoc i współpracę przy opracowaniu niniejszej publikacji: Piotrowi Cielcowi – wójtowi Gminy Ostrów, Bogusławowi Wójcikowi – wicewójtowi Gminy Ostrów, Przemysławowi Łagowskiemu – dyrektorowi Gminnego Centrum Kultury w Ostrowie z/s w Kamionce, Wiesławowi Jeleniowi – sołtysowi wsi Blizna, Markowi Szczurowi – nadleśniczemu Nadleśnictwa Tuszyma, Arturowi Święchowi – specjaliście d/s zagospodarowania w Nadleśnictwie Tuszyma, a także Pawłowi Dębickiemu, Agnieszcze Emerling-Gąsiewskiej, Krystynie Gargas-Gąsiewskiej, Andrzejowi Krempie, Pawłowi Markowskiemu, Marianowi Piórkowi, Robertowi Sukiennikowi, Franciszkowi Wiąckowi, Józefowi Zającowi z Cambridge, MA (USA) oraz innym osobom nie wymienionym z imienia i nazwiska. Jednocześnie autor zwraca się do wszystkich, którzy będą mieli uwagi, uzupełnienia, wspomnienia i relacje, a także są w posiadaniu dokumentów, zdjęć, map i pamiątek związanych z przedstawionym tematem, bądź innych dotyczących historii regionalnej o kontakt z wydawnictwem podanym w stopce redakcyjnej Kwartalnika „Nadwisłocze”.
Książka do nabycia jest m.in. galerii-antykwariacie, Mielec, ul. Sobieskiego 1, w Księgarni Debickich w Mielcu przy ul. Mickiewicza 7, na aukcjach allegro oraz w sklepie internetowym na stronie: www.promocja.mielec.pl – zapraszamy!
Włodzimierz Gąsiewski
PS – 11 sierpnia 2013 r. w Parku Historycznym Blizna odbędzie się IV Zlot Historyczno – Militarny. Relacje przedstawimy na naszej stronie www.promocja.mielec.pl oraz w nastepnym „Nadwisłoczu”.
