Stalowa Wola, Rynek w Rozwadowie – 30.07.2023
Przez cały lipiec na Podkarpaciu trwał III Festiwal Kultury Lasowiackiej. Samorząd Województwa Podkarpackiego zdecydował się na kontynuację tej imprezy po dwóch poprzednich udanych edycjach w roku 2021 i 2022, które pokazały, że potencjał tkwiący w kulturze lasowiackiej jest ogromny.Dlatego jednym z celów tegorocznej edycji było nie tylko zachowanie jego rozległej merytorycznie i terytorialnie formuły, ale także jej rozszerzenie. Ostatecznie program Festiwalu został rozłożony i zaplanowany na pięć festiwalowych weekendów– od 2 do 30lipca. Finał wydarzenia odbędzie się w Stalowej Woli, na Rynku w Rozwadowie.
Tegoroczna edycja Festiwalu to Kultury Lasowiackiej to:
– 13 wydarzeń festiwalowych
– przygotowanych przez 13 operatorów
– w 12 miejscowościach regionu
– łącznie ponad 100 różnych propozycji programowych i wydarzeń festiwalowych.
– Ta bogata oferta, ukazująca specyfikę kultury Lasowiaków, przygotowana została przez samorząd województwa, który jako główny organizator przedsięwzięcia włączył do organizacji wydarzenia lokalne ośrodki kultury, zanurzone od lat w kulturze ludowej Lasowiaków – mówi wicemarszałek Ewa Draus.
Festiwalowe wydarzenia odbyły się: w Baranowie Sandomierskim, Gorzycach, Grodzisku Dolnym, Kolbuszowej, Leżajsku, Medyni Głogowskiej, Nowej Dębie, Porębach Dymarskich, Rudniku nad Sanem, Ulanowie, Stalowej Woli i Tarnobrzegu.
Wydarzenia zazwyczaj miały wielowymiarowy charakter, a ich bogatą ofertę tworzyły różne propozycje. W ich ramach odbywały się koncerty, występy sceniczne, konkursy, pokazy kulinarne, warsztaty edukacyjne. Ponadto uczestnicy zwiedzali liczne wystawy, zapoznawali się z ofertą stoisk m.in. z rękodziełem, plastyką obrzędową, strojami ludowymi czy innymi wytworami kultury Lasowiaków.
– Jesteśmy przekonani, że całość oferty festiwalowej pokazała ponownie żywotność kultury lasowiackiej i szerokie zainteresowanie jej rozmaitymi formami, przyczyniając się do dalszej intensywnej ochrony i popularyzacji dorobku Lasowiaków i barwności kulturowej naszego regionu. Widzimy w tym dorobku wielką wartość, gdyż jest to dziedzictwo stworzone przez ludzi, którzy na co dzień mierzyli się z ciężkimi warunkami egzystencji w dawnej puszczy, ale w swojej obyczajowości zachowali radość i pogodę ducha, z której możemy czerpać współcześnie – mówi marszałek Władysław Ortyl.
– W każdej miejscowości, gdzie odbywały się festiwalowe spotkania, stawały się one lokalnym świętem kultury ludowej. Sukces tegorocznej edycji Festiwalu widoczny jest także we wzrastającej frekwencji.Już przed niedzielnym finałem można śmiało powiedzieć, że osiągniemy liczbę 10 tys. uczestników – dodaje Robert Godek, dyrektor Departamentu Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego UMWP.
Dodatkowe kilkadziesiąt tysięcy to odbiorcy działań promocyjnych, którzy byli nie tylko zapraszani na poszczególne wydarzenia, ale również informowani o różnych aspektach lasowiackiego dziedzictwa kulturowego.
Nowością Festiwalu stały się także przeglądy konkursowe:
– I PRZEGLĄD PIEŚNI LASOWIACKICH w Grodzisku Dolnym.
– LESIOCKA PARZYGĘBA I JARMAK PUSZCZAŃSKIEJ GODKI w Kolbuszowej.
– Ten element konstrukcji festiwalu zostanie z nami na dłużej i, podnosząc wartość merytoryczną wydarzenia, przyczyni się do upowszechnienia walorów lasowiackiego dziedzictwa – zapewnia dyr. Godek.
Festiwal rozpoczął się mszą świętą oraz Odpustem lasowiackim w Porębach Dymarskich.
Bardzo zróżnicowanym i wielowymiarowym wydarzeniem było otwarcie Festiwalu w Parku Etnograficznym Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, w miejscu, w którym można w sposób namacalny zetknąć się z dziedzictwem materialnym Lasowiaków. W tym roku wydarzenie kolbuszowskie pt. „Na Jagodną” nawiązywało do święta Matki Boskiej Jagodnej;
Dzięki festiwalowi mogliśmy usłyszeć wspaniały dźwięk gwary lasowiackiej podczas przeglądu w Kolbuszowej oraz posłuchać unikalnych pieśni, które wybrzmiały na przeglądzie w Grodzisku Dolnym.
Lasowiacka kuchnia ponownie najmocniej zapachniała w Baranowie Sandomierskim, gdzie odbyło się m.in. lasowiackie gotowanie z Karolem Okrasą.
Ponadto dzięki festiwalowej podróży z Lasowiakami podziwialiśmy uroki flisactwa w Ulanowie, garncarstwa w Medyni Głogowskiej, wikliniarstwa w Rudniku nad Sanem czy zabawkarstwa w Leżajsku.
Zetknęliśmy się także z lasowiackim tańcem, choćby przez wydarzenia w Tarnobrzegu i Nowej Dębie, a impreza kulturalna w Gorzycach przypomniała nam, że największą wartością kultury ludowej są ludzie, czego dobitnym przykładem jest twórczość Jana Puka.
Wreszcie Finał Festiwalu w Stalowej Woli, który w pewnym sensie jest klamrą dla całości, zbiera różne wątki z wydarzeń festiwalowych w innych miejscowościach i prezentuje jego rozmach i pełną paletę festiwalowych barw i akcentów. Wydarzenie zorganizowane w miejscowości, w której funkcjonuje Klaster Lasowiacki, zakłada także interpretację bogatego dziedzictwa lasowiackiego i próby jego prezentacji z wykorzystaniem współczesnych form.
– Podsumowując festiwal, warto pamiętać, że nie jest to jedyny aspekt w działalności Samorządu Województwa Podkarpackiego, którym staramy się wspierać rodzimą kulturę. W kolejnych tygodniach i miesiącach swoją ofertę do pasjonatów kultury lasowiackiej skierują organizacje pozarządowe i inne podmioty, które zostały beneficjentami ogłoszonego przez Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie konkursu ofert w ramach mecenatu kulturalnego. Przed nami jeszcze warsztaty, sesje, koncerty, działania upowszechniające dotyczące grupy etnograficznej Lasowiaków i ich kultury – zapewnia wicemarszałek Ewa Draus.
– Festiwal Kultury Lasowiackiej to piękna idea, w której spotyka się wiele cennych elementów. Pokazuje atrakcyjność kulturową naszego regionu, jego dziejów, grup etnograficznych, tradycyjnej i współczesnej kultury, która dzięki takim skoordynowanym wydarzeniom może być zaprezentowana szerszej publiczności.Wierzymy, że dzięki wspólnym staraniom Festiwal stanie się coraz bardziej rozpoznawalnym wydarzeniem kulturalnym, a w przyszłości marką kulturową regionu – dodaje marszałek Władysław Ortyl.
Monika Konopka
Biuro Prasowe
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego
p r o m o c j a :
Włodek Gąsiewski, Krystyna Gargas-Gąsiewska „Bieszczadzkie szlaki ikon – droga do Łopienki” wydanie drugie 2022
