W Stępinie koło Strzyżowa znajduje się Schron Kolejowy Hitlera. Wybudowany został w czasie II wojny światowej. Wchodził w skład kwatery głównej Hitlera i miał spełniać wiodącą rolę podczas ataku Niemiec na Związek Radziecki. Przy jego budowie pracowało około 2 tys. inżynierów, techników, specjalistów, wykwalifikowanych robotników oraz ponad 2 tys. więźniów z obozów w Szebniach i Frysztaku. Podobno prawie wszyscy pracownicy zostali później rozstrzelani.
Schron miał pomieścić cały pociąg. Ma około 400 m długości, a żelbetowe ściany ze specjalnymi warstwami tłumiącymi, mają grubość ponad 2 metry. Tunel jest w kształcie bumerangu, a w przekroju ma kształt łuku, co miało utrudniać bezpośrednie trafienia bombami lotniczymi. Schron był zabezpieczony przed atakiem chemicznym za pomocą systemu śluz i urządzeń wentylacyjno – filtrujących. Był też połączony specjalnym tunelem podziemnym z tzw. schronem nr 2 (ten oznaczony był jako nr 1), położonym w odległości 80 m i, który pełnił funkcję zaplecza technicznego i magazynowego.
Z przodu i tyłu schronu są wielkie bramy wjazdowe, a oprócz nich kilka wejść i małych korytarzy na całej tunelu schronu. Wzdłuż hali głównej ciągną się pomieszczenia techniczne. Podobno pod tunelem istniały luksusowo urządzone pomieszczenia, które zostały zatopione przez Niemców w czasie wycofywania się.
Hitler przebywał w schronie w dniach 27-28 sierpnia 1941 r. Spotkał się wtedy z Benito Mussolinim. Po spotkaniu Hitler i Mussolini odlecieli na front wschodni. Prawdopodobnie drugi raz Hitler był w schronie październiku tego samego roku, na co brak jest jednak oficjalnego potwierdzenia. Pod koniec wojny, przez krótki czas w schronie był szpital polowy.
Schron pozostał w prawie niezmienionym stanie do chwili obecnej, z wyjątkiem torowiska z szynami. W szczątkowej formie tory są widoczne jedynie na krótkim odcinku przy bramie wjazdowej. Obecnie można zwiedzać schron w okresie letnim za niewielką opłatą (ostatnio 5 zł).
Inf. i fot. Katarzyna Perłowska
Na postawie informacji własnych oraz zawartych na tablicy wewnątrz schronu, Wikipedii, strony internetowej Gminy Frysztak i innych.
Kolejowy Schron Hitlera w StÄpinie koĹo StrzyĹźowa
