Obrazy trzech pokoleń rodziny Kossaków zniknęły ze ścian galerii ESCEK Domu Kultury, aby dać miejsce grafikom i tekstom adresowanym przede wszystkim do młodych ludzi. Wystawa obrazów Kossaków stanowi przykład sztuki z przesłaniem patriotyzmu tradycyjnego, martyrologicznego. Obecnie prezentowane prace, czyli wystawa ,,Kto Ty jesteś?” prezentuje inne, współczesne oblicze patriotyzmu.
Świat malarstwa Kossaków to odwołanie się do tradycji oręża polskiego, do jego tragicznych momentów. Nic w tym dziwnego. Polska wymazana z mapy Europy, zabory, nieudane zrywy niepodległościowe – właśnie w takiej atmosferze tworzyli swoje obrazy ci najbardziej znani Kossakowie: Juliusz, Wojciech i Jerzy. Ułan, koń i dziewczyna – tak niezbyt przychylni krytycy nakreślali najbardziej reprezentatywne tematy ich twórczości. Do tego dodać należy obrazy bitew, potyczek powstańczych a otrzymamy przykład malarstwa patriotycznego, z jego najbardziej tradycyjnymi rekwizytami.
Do patriotyzmu odwołują się także autorzy nowej ekspozycji. Nazwa wystawy ,,Kto Ty jesteś?” jest cytatem z najbardziej znanego wiersza patriotycznego dla dzieci (,,Katechizmu polskiego dziecka” Władysława Bełzy z roku 1901), z którym zetknęły się i nadal stykają kolejne pokolenia małych Polaków. Jednak ten cytat jest jednocześnie punktem wyjścia do polemiki z jego przesłaniem. Wierszyk, podobnie jak malarstwo Kossaków, powstał w czasach niewoli, a patriotyczne przesłanie czasów pokoju powinno być, zdają się mówić autorzy nowej wystawy, zgoła inne. ,,Nie wyzywam, nie biję – jestem patriotą”, ,,Z babcią mówię gwarą. Z omom godom po ślonsku. Jestem patriotą”, ,,Kasuję bilet w autobusie. Jestem patriotą”, ,,Dużo czytam. Jestem patriotką”, ,,Poznaję obce języki. Jestem patriotką” – to niektóre hasła, jakimi grafiki Edgara Bąka opatrzyła Joanna Olech.
Zbigniew Wawer z Domu Kultury SCK, który 2 grudnia poprowadził wernisaż, z wielką atencją opowiadał o wystawie. Zaznaczył, że jako wielbiciel grafiki ma satysfakcję, że mielczanie będą mieli okazję oglądać prace tak wybitnego artysty, jakim jest Edgar Bąk. Uznał, że przesłanie wystawy, adresowane do młodych ludzi, z pewnością przemówi także do dorosłych. Zapowiedział, iż wystawie towarzyszą też warsztaty, które prowadzi Joanna Łozińska, producentka i promotorka wystawy, gość specjalny wernisażu. Joanna Łozińska uściśliła, iż prezentowane w galerii ESCEK prace nazwać należy projektem edukacyjnym. Podkreśliła, że ich twórcom przyświecała idea, aby mądre przesłanie przekazać w artystycznej formie na wysokim poziomie. Jej zdaniem wystawa ma na celu wskazanie wymiaru patriotyzmu, który jest inny od tego tradycyjnie pojmowanego, martyrologicznego.
Bardzo pochlebnie oceniła młodych mielczan, z którymi już przeprowadziła pierwsze zajęcia. – Macie bardzo mądre dzieci. Prowadziłam warsztaty z dziećmi z klasy III i byłam pod wielkim wrażeniem wiedzy, jaką posiadają – chwaliła.
Dodatkowym atutem projektu jest to, że prace zostaną w Mielcu, aby służyć kolejnym rocznikom młodych Polaków.
Wystawa jest przede wszystkim próbą wytłumaczenia małemu Polakowi, czym w praktycznym wymiarze jego obecnego życia jest patriotyzm. Jakie zachowania przybliżają nas do miana patrioty, a jakie są z nim w sprzeczności? Wystawa składająca się z kilkudziesięciu grafik z wymownymi hasłami, nie pozostawia wątpliwości, jak ważne w życiu każdego z nas powinno być przesłanie ludzkiej solidarności, tolerancji, szanowania wspólnej własności.
Obecni na wernisażu nauczyciele bardzo wysoko oceniali prezentowane prace. – Muszę przyprowadzić tu moich uczniów – dało się usłyszeć komentarze.
Projekt ,,Kto Ty jesteś?” będzie prezentowany w Galerii ESCEK w Domu Kultury SCK, przy Al. Niepodległości 7 do 29 stycznia 2017. Galeria zaprasza we wtorki, środy, czwartki i piątki w godzinach 11:00 – 18:00 oraz w niedziele w godzinach 15:00 – 19:00. Wstęp wolny.
Małgorzata Rojkowicz