Młodzi adepci przyszłych elit
87 prac oceniło jury w tegorocznej edycji ,,Przeciągów literackich”. Konkurs literacki adresowany był do gimnazjalistów i młodzieży szkół średnich i po raz drugi miał charakter otwarty i ogólnopolski zasięg. Do mieleckiego Samorządowego Centrum Kultury nadesłano prace młodych ludzi z Małopolski, Podkarpacia, województw śląskiego i świętokrzyskiego. Gala finałowa odbyła się 28 kwietnia w Galerii Domu Kultury SCK w Mielcu, na którą przyjechała spora grupa laureatów spoza Mielca. Nagrody wręczał wiceprezydent Mielca Jan Myśliwiec.
W tym roku w jury konkursowym obok poetów Adama Ziemianina i Józefa Barana, którzy od lat oceniają prace konkursowe, zasiadł prof. Marek Karwala – adiunkt w Katedrze Literatury Polskiej XX wieku Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Profesor tuż przed rozdaniem nagród w kilku zdaniach podzielił się swoimi spostrzeżeniami na temat nadesłanych prac. – Kiedy zobaczyłem, że młodzi ludzie pisali i prozę, i poezję, trochę się zaniepokoiłem – powiedział. – Jak mawiał Stendhal, prozę pisze się po czterdziestce, bo do tego trzeba mieć doświadczenie życiowe. Zwykle młodzi ludzie próbują swoich sił w poezji – żartobliwie zagaił profesor, przyznając że jest wyłącznie teoretykiem literatury i z tego punktu widzenia może ocenić, że nadesłano zarówno wiersze klasyczne, jak i współczesne.
Laureatów nagród wywoływał Józef Baran, starając się krótko scharakteryzować wyróżnione prace. W tym roku finał był absolutnie sfeminizowany. Wszystkie nagrody i wyróżnienia poszły w ręce dziewcząt.
Jan Myśliwiec serdecznie pogratulował laureatom, zaznaczając iż czyni to także w imieniu prezydenta Kozdęby, podziękował także Samorządowemu Centrum Kultury i jego dyrektorowi Jackowi Tejchmie za pomysł i realizację, dodając iż cieszy fakt poszerzania formuły konkursu i jego zasięgu.
Fragmenty nagrodzonych prac, które jak zwykle wydrukowano w okazjonalnym wydawnictwie – biuletynie ,,Przeciągów”, czytali mieleccy aktorzy: Magdalena Kriger i Jan Stępień.
O poezji, o której Szymborska nic nie wiedziała…
Po kameralnym spotkaniu z laureatami i ich opiekunami, w sali nr 1 Domu Kultury prof. Marek Karwala podzielił się z liczniejszym gronem uczniów mieleckich szkół refleksjami na temat literatury, głównie poezji współczesnej.
– Gdy byłem 20-, 30-letnim człowiekiem i ktoś pytał: co to jest poezja? – pociłem się, aby to wyjaśnić. Teraz odpowiedziałbym jak Szymborska w jednym z wierszy:
,,Tylko co to takiego poezja.
Niejedna chwiejna odpowiedź
na to pytanie już padła.
A ja nie wiem i nie wiem i trzymam się tego
jak zbawiennej poręczy”.
– zacytował prof. Karwala.
Przepis na nobla z literatury?
Gdyby można napisać wiersz według jakiegoś przepisu, reguły, każdy byłby noblistą. Na szczęście w poezji jest coś tajemniczego, mówił. Moim studentom mówię, że mogę ich nauczyć warsztatu, ale nie nauczę, jak napisać wspaniały wiersz. Niby można przytaczać definicje, że poezja to mowa skrótów, metafor, emocji, ale w końcu trzeba uznać, że aby napisać naprawdę dobry wiersz, trzeba połączenia mądrości, słuchu i wyobraźni językowej, a ostatecznie talentu, iskry bożej, dodał.
Sztuka nie jest dla wszystkich,
jest dla elit
Prof. Karwala komplementował swoich kolegów poetów z jury, którzy w jego opinii wszystkie te składniki ważne dla powstania dobrego wiersza posiadają. Z poezją jest jak z Kopciuszkiem ze znanej bajki – pantofelek pasuje tylko na jego nogę, mówił profesor. W ten sposób przeszedł do następnego trudnego pytania: kim jest poeta? Od razu stwierdził, że to bardzo trudny temat, a rola poety w różnych czasach różnie była interpretowana. W romantyzmie poeta cierpiał za miliony, a w wierszu Andrzeja Bursy – ,,poeta cierpi za miliony tylko od 10 do 13.20”, mówił Karwala. Podkreślił, że mitem jest, iż literatura trafia pod strzechy, do ludu. Jest odwrotnie, księgi skromnie czekają, aż lud do nich trafi. Literatura nie jest dla wszystkich, jest dla elit, bo trzeba wiele pracy, aby dojrzeć do czytania prawdziwych arcydzieł.
Po mini wykładzie swoje wiersze czytali poeci – Józef Baran i Adam Ziemianin.
Nagrodzeni i wyróżnieni – Przeciągi Literackie 2016
PROZA
I nagroda: Aneta Rokosz „Wake up call” – LO im. T. Kościuszki w Krzeszowicach
II nagroda: Gabriela Piłat „Moje akwarium” – Gimnazjum nr 2 w Mielcu
III nagroda: Aleksandra Snuzik „Konsumpcyjne piękno” – Niepubliczne Gimnazjum w Mielcu
Wyróżnienia:
- Maria Zalotyńska „Nuta miłosnej boleści” – Gimnazjum nr 4 w Mielcu
- Karolina Gąsior „The Faceless” – LO im. T. Kościuszki w Krzeszowicach
- Adrianna Rucińska „Prawdziwe życie” – I LO w Mielcu
- Beata Stochla „Anioł stróż” – Samorządowy Ośrodek Kultury w Nowej Dębie
POEZJA
I nagroda: Agata Zając za zestaw wierszy – I LO w Bielsku Białej
II nagroda: nie przyznano
III nagroda: Katarzyna Gładysz za zestaw wierszy – II LO im. Konstytucji 3 Maja w Krośnie
III nagroda: Julia Walczak za zestaw wierszy – II LO im. Konstytucji 3 Maja w Krośnie
Wyróżnienia:
- Weronika Ryba za zestaw wierszy – II LO w Jaśle
- Żaneta Hajduk za wiersz „Żaden ze mnie pływak” – Zespół Szkół Ekonomicznych w Dębicy
- Joanna Magdziak za wiersz bez tytułu „siedzę tu, tworzę” – II LO im. Konstytucji 3 Maja w Krośnie
- Patrycja Jakubik za wiersz „Z grobu” – II LO im. Konstytucji 3 Maja w Krośnie
Laureatom gratulujemy, a wszystkim, którzy zgłosili swoje prace do konkursu serdecznie dziękujemy za udział i życzymy powodzenia oraz sukcesów.
Konkurs Przeciągi Literackie organizuje Samorządowe Centrum Kultury w Mielcu
PATRONAT NAD KONKURSEM SPRAWUJE WYDAWNICTWO ZYSK i S-KA
Małgorzata Rojkowicz
