W bieżącym roku na podkarpackim rynku wydawniczym ukazał się długo oczekiwany pierwszy na Podkarpaciu almanach otwarty na wszystkie środowiska twórcze zatytułowany: Przestrzenie Wyobraźni Almanach Regionalnego Stowarzyszenia Twórców Kultury i Środowisk Twórczych Podkarpacia.
reklama:
Książka pod redakcją Józefa Kawałka przy współpracy redakcyjnej: Wioletty Cieleckiej, Krystyny Dworak, Jadwigi Kupiszewskiej i Stefana Michała Żarów. Konsultacja literacka Mieczysław Arkadiusz Łyp. Projekt okładki: Wioletta Cielecka. Opracowanie graficzne Wioletta Cielecka i Zbigniew Noga. Korekta: Halina Krupińska-Łyp. Skład i adiustacja Józef Kawałek i Wojciech Noga. Zdjęcia: Alicja Borowiec, Józef Gajda, Józef Homa, Adam Kus, Mieczysław Arkadiusz Łyp, Władysław Wiącek, Kazimierz Wiśniowski oraz Monika Zając-Czerkies. Fotogramy na okładce i koszulce: ,,Wzgórze w Borku” Emilii Wołoszyn, ,,Brzozy” Mieczysława A. Łupa i ,,Pejzaż” Ulany Kałagurskiej z Zespołu Lwowskiego Centrum Partnerstwa i Współpracy Kulturalnej. Rysunki: Jadwiga Kupiszewska, Adam Urman oraz Emilia Wołoszyn. Ilustracje akwarelą i poddruki: Wioletta Cielecka. Wydawca: Regionalne Stowarzyszenie Twórców Kultury w Rzeszowie ze środków własnych przy współfinansowaniu przez: Kurię Diecezjalną w Rzeszowie, Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie, Drukarnię Indygo w Łące, Rzeszowską Spółdzielnię Mieszkaniową, Zakład Mięsny Smak-Górno. Druk: INDYGO Sp. z o.o. Łąka k. Rzeszowa.
Książka o starannej szacie edytorskiej, wydana w kolorze w formacje A4 zawiera 806 stron i składa się z pięciu części. Całość pracy zrecenzowali – prof. dr hab. Marek Nalepa i prof. dr hab. Paweł Sierżęga.
Część I – Poezja ze wstępem prof. dr hab. Gustawa Ostasza pt. Mowy wiązanej ogrody ułagodzone i nader bujne. Zawiera biogramy, zdjęcia i utwory poetyckie: Janiny Ataman-Gasiewicz, Katarzyny Marii Błaszczuk, Beniamina Bukowskiego, Ludwiki Chmiel, Adama Decowskiego, Celiny Depa, Bronisława Dryi, Piotra Duraka, Krystyny Dworak, Stanisława Dworaka, Jadwigi Górskiej-Kowalskiej, Zdzisławy Górskiej, Józefa Janowskiego, Józefa Kawałka, Zygmunta Kiełbowicza, Anny Kocór, Stanisławy Kopiec, Stanisława Kornasiewicza, Jadwigi Kupiszewskiej, Doroty Kwoki, Kazimierza Lindy, Mieczysława Arkadiusza Łypa, Mieczysława Mularskiego, Reginy Nachacz, Ireneusza Niekowal, Agnieszki Niemiec, Katarzyny Pajdak, Edyty Pietrasz, Marii Rudnickiej, Teresy Samojedny, Zdzisława Stokłosy, Wacława Waltosia, Michała Warzocha, Stefana Michała Żarów.
Część II – Proza ze wstępem dr Zofii Brzuchowskiej pt. Złote runo nadziei. Zawiera biogramy i utwory prozatorskie: Edwarda Bolca, Zbigniewa Domino, Piotra Duraka, Jadwigi Górskiej-Kowalskiej, Edwarda Guziakiewicza, Włodzimierza Kłaczyńskiego, Bogusława Kotuli, Jerzego Stefana Nawrockiego, Zbigniewa Okonia, Tadeusza Rzucidło oraz zdjęcia zbiorowe ze spotkań z prozaikami.
Część III – Muzyka ze wstępem dr Anity Lechman pt. W muzycznym kręgu. Zawiera biogramy i partytury utworów muzycznych: Bogusławy Błażej, Jerzego Dyni, Tadeusza Inglota, Andrzeja Jakubowskiego, Renaty Kątnik, Zygmunta Kiełbowicza, Kazimierza Liszcza, Andrzeja Szypuły, Antoniego Walawendra, Waldemara Ludwika Wywrockiego oraz zdjęcia ze spotkań muzycznych.
Część IV – Plastyka ze wstępem Jacka Kawałka pt. Kreatorzy wyobrażeń plastycznych. Zawiera biogramy ze zdjęciami i reprodukcję obrazów, rysunków, zdjęcia rzeźb i haftów: Krystyny Arciszewskiej-Budzyń, Jakuba Ataman, Krystyny Cholewińskiej, Wioletty Cieleckiej, Łukasza Gil, Mieczysława Kołodzieja, Andrzeja Korzec, Doroty Kwoka, Reginy Nachacz, Józefa Pałac, Marii Rudnickiej, Adama Urmana, Emilii Wołoszyn oraz Aleksandry Zimny a także zdjęcia z wystaw.
Część V – Publicystyka ze wstępem prof. dr hab. Kazimierza Maciąga pt. Publicystyka w kręgu muz. Zawiera biogramy i artykuły: Stanisława Biesiadeckiego, Stefanii Buda, Stanisława Dłuskiego, Jerzego Dyni, Jadwigi Górskiej-Kowalskiej, Danuty Heller, Grety Jagiełła, Andrzeja Jakubowskiego, Jadwigi Kania, Hanny Krupińskiej-Łyp, Ryszarda Mścisza, Ireneusza Niekowal, Anny Niewolak-Krzywda, Czesława Obacz, Bogumiła Płaneta, Piotra Rędziniaka, Stanisława Rusznicy, Zygmunta Sibiga, Anny Steliga, Józefa Sudoła, Andrzeja Szypuły, Lesława Wais, Antoniego Walawender, Anny Wiślińskiej, Ryszarda Zatorskiego, Renaty Zabickiej i Stefana Michała Żarów oraz zdjęcia zbiorowe ze spotkań o charakterze publicystycznym.
Aneks posiada: skany tytułowych stron wybranych czasopism podkarpackich. W tej części znajdują się również: Kronika Regionalnego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Rzeszowie (1980-2015) wraz z listą członków i składem władz statutowych oraz podtytuł: W kręgu RSTK, a w nim dwa artykuły: Jadwigi Kupiszewskiej i Doroty Kwoka oraz wywiad Stanisława Rusznicy z prezesem RSTK Józefem Kawałkiem.
Wydawnictwo zawiera imponujący indeks osób składający się z 1216 nazwisk.
Jak pisze redaktor Józef Kawałek almanach pt. Przestrzenie wyobraźni, początkowo miał zawierać twórczość autorów zrzeszonych w Regionalnym Stowarzyszeniu Twórców Kultury w Rzeszowie, ale kontakty i ścisła współpraca RSTK z innymi organizacjami i środowiskami twórczymi regionu, a także zagranicy np. z Zespołem Lwowskiego Centrum Partnerstwa i Współpracy Kulturalnej wpłynęły na zaproszenie do wydawnictwa innych twórców z Podkarpacia, jak również z zachodniej Ukrainy. Uczestnikami w poszczególnych częściach almanachu są zarówno twórcy młodzi (Beniamin Bukowski, Michał Warzecha, Greta Jagiełła) czy początkujący jak i o znacznym dorobku – uznani w regionie i w kraju. Almanach zawiera materiały twórców zasłużonych dla Podkarpacia zarówno w poezji (Janina Ataman, Mieczysław A. Łyp, Adam Decowski), w prozie (Zbigniew Domino, Włodzimierz Kłaczyński, Zbigniew Okoń, Edward Guziakiewicz), w plastyce (Zbigniew Ataman, Emilia Wołoszyn, Łukasz Gil Andrzej Korzec), w muzyce (Jerzy Dynia, Andrzej Szypuła, Antoni Walawender, Kazimierz Liszcz) oraz w publicystyce (Stanisław Rusznica, Andrzej Szypuła, Zygmunt Sibiga). Sięgnięto po niektórych twórców z okresu szeroko pojętej I i II Gwoźnicy (Józefa Kawałka, Bronisława Dryję, Kazimierza Lindę, Stefana M. Żarów). Zaprezentowano także obszerne fragmenty dwóch powieści: Ten tętent koni – Jerzego Stefana Nawrockiego (Nagroda Miasta Rzeszowa) oraz Syberiada polska – Zbigniewa Domino (sfilmowanej i tłumaczonej na wiele języków).
W almanachu, szczególnie w części poetyckiej, można wyróżnić kilka poziomów. Utwory oparte na tradycyjnej poetyce, skierowane do masowego odbiorcy. Utwory głęboko osadzone w kulturze, przeznaczone dla czytelników uwrażliwionych na formę. Utwory przeznaczone dla czytelnika o upodobaniach innowacyjno-awangardowych czy utwory przeznaczone dla określonego wieku. Odrębne miejsce zajmuje proza. W publicystyce autorzy poruszają zagadnienia z historii, etnografii, folklorystyki, sztuki muzycznej, plastycznej, teatralnej. Wyróżnić można również esej literacki, szkic, wywiad czy relację dziennikarską. W almanachu za najbardziej typowe środowiska literackie uznano: Związek Literatów Polskich, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Regionalne Stowarzyszenie Twórców Kultury w Rzeszowie. Ze środowisk muzycznych: Filharmonię Podkarpacką, Instytut Muzyczny UR, szkoły muzyczne i Centrum Wokalistyki. Ze środowisk plastycznych wyodrębniono: Biuro Wystaw Artystycznych, Klub Plastyka przy WDK i Sekcję Plastyczną RSTK. Świadomie pominięto tak ważne dziedziny sztuki jak: taniec, sztuka filmowa, radiowa i telewizyjna.
Regionalne Stowarzyszenie Twórców Kultury w Rzeszowie dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do wydania niniejszego dzieła: J.E. ks. bpa – Janowi Wątrobie (Ordynariuszowi Diecezji Rzeszowskiej), dyrektorowi Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie – Markowi Jastrzębskiemu, prezesowi drukarni Indygo w Łące – Mariuszowi Guzowi, prezesowi Rzeszowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej – Zygmuntowi Haliniakowi, kierownikowi Osiedlowego Domu Kultury ,,Karton” RSM – Józefowi Tadli, wiceprezesowi Zakładu Mięsnego Smak-Górno – Kazimierzowi Smolakowi, Skarbnikowi RSTK – Alicji Borowiec i społecznej księgowej Stefanii Buda oraz społecznemu kierowcy RSTK – Władysławowi Wiąckowi.
Stefan Żarów
