26 stycznia 2017 r. w Urzędzie Miejskim w Mielcu odbyła się konferencja prasowa Prezydenta Miasta Mielca Daniela Kozdęby oraz wiceprezydenta Tadeusza Siemka. W konferencji wzięli także udział: prof. nadzw. AGH Tadeusz Pająk – aktualnie członek Krajowej Komisji Ocen Oddziaływania na Środowisko i Państwowej Rady Ochrony Środowiska oraz dr Jakub Nowak – autor badań poziomu niskiej emisji w Mielcu.
Główna tematyka konferencji to zanieczyszczenie powietrza w Mielcu. W tej sprawie prof. nadzw. AGH Tadeusz Pająk przedstawił ekspertyzę, w której mimo stwierdzonych uchybień w przedłożonej przez Kronospan dokumentacji, rekomendował wydanie decyzji środowiskowej dla inwestycji planowanej przez formę Kronospan.
Z kolei dr Jakub Nowak przedstawił wyniki badań stężeń w powietrzu pyłów PM10 i PM 2,5 w dniach 5, 10 i 15 grudnia 2016 r. Wynika z nich m.in. , że największe zanieczyszczenia utrzymują się na terenie osiedli: Smoczka, Dziubków, Wojsław i Mościska. Paradoksalnie najmniej było ich na terenie Strefy Ekonomicznej. Badania wykonywane były wieczorem, nie uwzględniały więc zanieczyszczeń samochodowych, a przede wszystkim emisje ze Strefy oraz palenisk domowych. Stąd też duże zagrożenie dla osiedli domków jednorodzinnych. Jeśli chodzi o zanieczyszczenia przemysłowe, to w pierwszej kolejności docierają one do osiedla Mościska.
Prezydent Daniel Kozdęba wymienił szereg działań, które mają na celu poprawę jakości powietrza w Mielcu. Jest m.in. monitoring, ale przede wszystkim dotowany nawet w 85% program wykorzystywania Odnawialnych Źródeł Energii w Mielcu. Spotkał się on z dużym zainteresowaniem i zgłosiło się do niego 600 osób. Termin składania wniosków już się wprawdzie zakończył, ale naszym zdaniem warto przedłużyć zarówno akcję informacyjną, jak też i termin składania wniosków, gdyż prawdopodobnie tylko część wniosków będzie zakwalifikowana do realizacji i ostatecznie tylko niewielki procent zainteresowanych mieszkańców weźmie udział w tym programie.
Szczegóły w tej sprawie przedstawiamy w nadesłanym materiale z Urzędu Miejskiego w Mielcu.
Inf. i fot. Włodzimierz Gąsiewski
Wielokierunkowe działania Urzędu Miejskiego w walce o czyste powietrze dla Mielca
26.01.2017
Podpisanie 14 grudnia 2015 roku przez prezydenta Daniela Kozdębę przełomowego porozumienia z firmą Kronospan Mielec Sp. z o. o. było pierwszym niezwykle znaczącym krokiem w walce o czyste powietrze w naszym mieście. W porozumieniu tym zakład uważany przez mieszkańców za najbardziej szkodliwy dla naszego środowiska zobowiązał się do ośmiokrotnego zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i do poddania się niezapowiedzianym kontrolom emisji pyłów (w tym PM 10 i PM 2,5) oraz formaldehydu na emitorze E5 suszarni linii do produkcji płyty wiórowej. Firma zadeklarowała również skrócenie czasu potrzebnego na instalację nowych filtrów o kwartał w stosunku do zapisów pozwolenia zintegrowanego wydanego przez Urząd Marszałkowski.
W roku 2016 wykonano sześć niezapowiedzianych kontroli, a wszelkie zastrzeżenia co do wyników pomiarów zostały zgłoszone do marszałka województwa podkarpackiego. Dodatkowo Kronospan Mielec postał zobligowany do podjęcia działań, których rezultatem będzie zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza. Jest to związane z realizowaną przez zakład wielką inwestycją modernizacji instalacji do produkcji płyt wiórowych. Inwestycja ta wywołuje spore kontrowersje wśród mieszkańców Mielca, obawiających się dalszego szkodliwego oddziaływania firmy Kronospan na powietrze nad Mielcem.
Ekspertyza o raporcie
W związku z planowaną modernizacją Zakładu wszczęte zostało na wniosek Kronospan Mielec postępowanie o wydanie decyzji środowiskowej dla tego przedsięwzięcia. W ramach postępowania otrzymano opinię Sanitarną Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Mielcu oraz uzgodniono warunki realizacji przedsięwzięcia przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Rzeszowie.
Mając na uwadze, że jest to niezwykle ważna kwestia dla całej społeczności mieleckiej, magistrat w listopadzie ubiegłego roku po szczegółowym zapoznaniu się z przedstawioną przez spółkę dokumentacją, postanowił poprosić zewnętrzną niezależną instytucję o opinię dla wspomnianego raportu. Jej wykonania podjęła się Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska wchodząca w skład Wydziału Inżynierii Mechanicznej
i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Wiodącym autorem ekspertyzy jest prof. nadzw. AGH Tadeusz Pająk – aktualnie członek Krajowej Komisji Ocen Oddziaływania na Środowisko i Państwowej Rady Ochrony Środowiska. Potwierdził on, że podjęty przez firmę Kronospan zakres modernizacji w świetle obowiązującego prawa jest przedsięwzięciem mogącym potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko i sporządzenie raportu z oceny tego oddziaływania jest wymagane.
Zastrzeżenia i braki
Według ekspertyzy z AGH przedstawiony przez Kronospan raport charakteryzuje się istotnym prawnie brakiem porządku. Widoczne są w nim niezgodności, co do prawnie obowiązujących wymagań, a niektóre z nich (np. w zakresie monitoringu przedsięwzięcia) są niewystarczająco merytorycznie opracowane. Dużo uwag krytycznych budzą analizy i wnioski w zakresie klimatu akustycznego. Brak jest wyników pomiarów akustycznych poziomu dźwięku dla pory dnia i nocy zmierzonych w środowisku dla stanu istniejącego. Zestawienia pomiarów akustycznych dotyczą wyłącznie terenu zakładu. Brak w raporcie badań poziomu akustycznego nowych źródeł dźwięku, a prognozy dotyczące zmian emisji akustycznej nie uwzględniają istniejącego stanu.
Ekspertyza wskazuje także na zastanawiająco defensywne stanowisko Kronospanu w kwestii ciągłego pomiaru emisji pyłu z emitora E-5, a także budzące niepokój pominięcie w raporcie kwestii zagospodarowania wszelkiego rodzaju odpadów wtórnych, a szczególnie pyłów procesowych odbieranych z instalacji odpylania gazów odlotowych. Brak jest danych i analiz zaprzeczających, że te niebezpieczne odpady nie będą wykorzystywane energetycznie poprzez mieszanie i współspalane z innym, właściwym rodzajem paliwa.
Warunkowa rekomendacja
Mimo stwierdzonych uchybień w przedłożonej przez Kronospan dokumentacji, autorzy ekspertyzy rekomendują wydanie decyzji środowiskowej dla przedmiotowej inwestycji. Najważniejszym argumentem wydania tej decyzji jest to, by firma Kronospan jak najszybciej wprowadziła działania ograniczające emisję zanieczyszczeń.
Działaniami podejmowanymi przez firmę Kronospan będą m.in. unowocześnienie, a tym samym udoskonalenie instalacji odpylania dla wszystkich emitorów, zastosowanie nowoczesnej suszarni wiórów, co ograniczy emisję szeregu dotąd emitowanych do powietrza i powodujących uciążliwość zapachową lotnych związków organicznych, jak również zwiększenie wydajności i skuteczności procesów odpylania prasy głównej. Zakładane efekty w zakresie poprawy jakości powietrza dotyczyć mają nie tylko zanieczyszczeń pyłowych, ale także substancji lotnych i emisji formaldehydu.
Wznowienie procedury i zobowiązanie
W dniu 18 stycznia 2017 roku rozpoczęto ponowną procedurę udziału społeczeństwa
w postępowaniu w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji modernizacji instalacji produkcji płyt wiórowych firmy Kronospan, podając do publicznej wiadomości informację o możliwości zapoznania się z dokumentacją sprawy
w terminie 21 dni tj. do 10 lutego. Równocześnie zobowiązano inwestora do przedłożenia do 10 lutego pisemnych wyjaśnień odnośnie zawartych w ekspertyzie AGH zagadnień budzących wątpliwości.
Warto dodać, że na wniosek miasta oraz radnych firma Kronospan zorganizowała spotkania mające na celu przybliżenie radnym rady miasta, a także przewodniczącym rad osiedli planów działań modernizacyjnych spółki. W tym celu radni zostali m.in. zaproszeni na zwiedzanie zakładu i spotkanie z przedstawicielami władz firmy, którzy przedstawili aktualnie realizowany etap prac modernizacyjnych.
Badania niskiej emisji
Ponadto na zlecenie prezydenta Mielca w listopadzie i grudniu ubiegłego roku na terenie miasta za pomocą mobilnego systemu monitorowania (mobilna stacja pomiarowa) zostały wykonane pomiary stężenia w powietrzu pyłów PM10 i PM 2,5. Pomiary przeprowadzono w wybranych różnych częściach Mielca, wykorzystując ponad 40 punktów pomiarowych i uzyskując w ten sposób sieć pomiarową obejmującą obszar całego miasta wraz z udokumentowanym rozkładem występujących poziomów zanieczyszczeń.
Aby zbadać wpływ niskiej emisji na stan powietrza pomiary prowadzone były w godzinach wieczornych i nocnych, gdy nie występuje lub jest minimalna emisja pochodząca z pojazdów samochodowych przemieszczających się po ulicach. Przeprowadzone badania, uwzględniające kierunek i siłę wiatru, niezbicie wykazały, że na jakość powietrza w Mielcu ma wpływ nie tylko emisja z emitorów przemysłowych, (w tym z emitorów Kronospanu), ale także emisja z kotłowni budynków w zabudowie jednorodzinnej.
Miejski System Zarządzania Jakością Powietrza
To właśnie nad tymi częściami Mielca, gdzie dominuje zabudowa jednorodzinna,
w szczególności w os. Wolności, os. Kazimierza Wielkiego, os. Dzióbków oraz w sąsiedztwie emitorów Kronospanu w dniach 5, 10 i 15 grudnia 2016 roku stwierdzono kilku, a nawet kilkunastokrotne przekroczenia dopuszczalnych poziomów zanieczyszczenia powietrza pyłem PM 10 i pyłem PM 2,5. W przypadku wystąpienia wiatrów strefy skażenia przesuwały się zgodnie z jego kierunkiem nad sąsiednie części naszego miasta. Powstałe na podstawie grudniowych pomiarów mapy miasta pokazują duże zróżnicowanie stanu powietrza nad Mielcem występujące w jednym czasie. Świadczy to niestety o tym, że oprócz uciążliwości związanej z zanieczyszczaniem powietrza przez przemysł, mieszkańcy sami szkodzą sobie
i sąsiadom poprzez tzw. niską emisję, powodowaną spalaniem nie tylko najgorszej jakości paliw węglowych, ale z dużym prawdopodobieństwem także odpadów, co staje się
w dosłownym tego słowa znaczeniu palącym problem wymagającym podjęcia natychmiastowych energicznych przeciwdziałań.
Jednym z głównych wniosków powstałych na podstawie raportu dr Jakuba Nowaka, autora badań poziomu niskiej emisji w Mielcu, pracownika Instytutu Inżynierii Środowiska
w Stalowej Woli Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, jest konieczność powstania Miejskiego Systemu Zarządzania Jakością Powietrza. Ma to być efektywne narzędzie do planowania, realizacji, monitoringu działań zespołu odpowiedzialnego za jakość powietrza
w mieście. Działania systemu pozwolą na diagnozę stanu jakości powietrza, wskażą źródła powstawania zanieczyszczeń, a przede wszystkim dadzą możliwość skutecznej reakcji
i informowania mieszkańców o bieżącej sytuacji.
W ramach wdrożenia systemu planowane jest ulokowanie na terenie miasta ok. 20 detektorów pozwalających na bieżące określenie udziałów poszczególnych części miasta w występującym stężeniu pyłów PM 10 i PM 2,5.
Mobilna stacja monitoringu
Dodatkowym elementem w ciągu działań prowadzonych przez władze miasta w zakresie poprawy stanu powietrza nad Mielcem będzie funkcjonowanie kolejnej stacji monitoringu powietrza. Jej największą zaletą dzięki mobilności będą pomiary nie tylko zanieczyszczeń przemysłowych, ale także tych pochodzących z tzw. niskiej emisji. Był to jeden z trzech projektów zgłoszonych w ramach Mieleckiego Budżetu Obywatelskiego na rok 2016.
Warto dodać, że działając z upoważnienia prezydenta Straż Miejska przeprowadziła już ponad 700 kontroli kotłowni na prywatnych posesjach w zabudowie jednorodzinnej. Kontrole są reakcją na zdarzające się i zgłaszane przez mieszkańców nieprawidłowości polegające na spalaniu w kotłach niebezpiecznych odpadów. Wobec autorów takich wykroczeń wyciągane są konsekwencje w postaci kary grzywny.
Anna Karwacka
Kierownik Biura Promocji i Informacji
