W niedzielę 3 października 2021 r. tuż po godz. 20-tej w Polskim Radio Rzeszów, w programie „Okolice kultury” Zaprasza Alina Pochwat-Cicha, został zaprezentowany wywiad z Włodkiem Gąsiewskim, autorem książki „Sprawiedliwi i nie tylko ziemi mieleckiej o okolic”, która ukazała się na początku września 21021 r. Blisko 8-minutowy wywiad-rozmowę przeprowadził Grzegorz …
Czytaj więcej »Sprawiedliwi i nie tylko ziemi mieleckiej i okolic – historie pomocy Żydom na tle strachu, obojętności i zdrady
W pierwszych dniach września 2021 r. ukazała się książka „Sprawiedliwi i nie tylko ziemi mieleckiej i okolic” autorstwa Włodka Gąsiewskiego. Zbiega się to z 82. rocznicą zbrodni na kilkudziesięciu Żydach podpalonych i zabitych przez Niemców w mieleckiej synagodze 13 września 1939 r. Publikacja jest wyrazem pamięci dla Żydów, których dotknęła …
Czytaj więcej »Ratujący Polaków i Żydów, Ksiądz Jan Curyłło – proboszcz parafii Radomyśl Wielki
Szanowni Czytelnicy. W Naszym cyklu Sprawiedliwi i nie tylko nad Wisłoką i Wisłą prezentujemy kolejną postać z ziemi mieleckiej, tym razem katolickiego księdza z Radomyśla Wielkiego, który służył pomocą wszystkim radomyskim rodakom, bez względu na narodowość i wyznanie, a więc Polakom i Żydom z tego niewielkiego miasteczka, pomiędzy Mielcem a …
Czytaj więcej »Ostatni Żyd urodzony na ziemi mieleckiej historia Edzia Rosenblatt vel Edwarda Stanisława Duleckiego…
Ostatni Żyd urodzony na ziemi mieleckiej historia Edzia Rosenblatt vel Edwarda Stanisława Duleckiego, który przyszedł na świat w Dulczy Małej 5 stycznia 1944 r. Pewne historie ratowania Żydów przez Polaków znane są niekiedy tylko w wąskich kręgach rodzinnych lub sąsiedzkich lokalnych społeczności. Z czasem jednak pamięć o nich zaciera się …
Czytaj więcej »Jak „Jędrusie” pomagali Żydom
Po nieco dłuższym okresie, spowodowanym także pandemią, która utrudnia zbieranie materiałów, kontynuujemy cykl „Sprawiedliwi i nie tylko nad Wisłoką i Wisłą”. Tym razem pod dyskusję i dalsze możliwe poszukiwania, przedstawiamy krótki artykuł na temat pomocy Żydom przez oddział Władysława Jasińskiego, m.in. ucznia mieleckiego Gimnazjum, syna ziemi mieleckiej – „Jędrusiów”. Posiadamy …
Czytaj więcej »Stanisław Rębiś z Trzciany k. Mielca, który uratował Żyda Leiba Sussela (Süsella) Feuera
19 kwietnia 2020 r. mija 77. rocznica powstania żydowskiego w gettcie warszawskim. Mało kto jednak wie, że poza Warszawą, np. w lasach w okolicach Radomyśla Wielkiego i Mielca, przez cały czas okupacji niemieckiej ukrywały się całe rodziny żydowskie, pośród których mężczyźni byli uzbrojeni. W ten sposób mimo ogromnych represji niektórym …
Czytaj więcej »Wieczność w kurniku, czyli młoda Żydówka podczas wojny w Mielcu
Po raz pierwszy o tej historii napisaliśmy w kwartalniku „Nadwisłocze” nr 4 z 2010 r., ale jej poznanie sięga czerwca 2007 r., kiedy to mój kolega z pracy, Antoni Rejman – nauczyciel języka niemieckiego w I Liceum Ogólnokształcącym w Mielcu, w ramach kolejnej wymiany uczniów przebywał z mieleckimi licealistami w …
Czytaj więcej »Znikające Mielecjana – Judaica, tragedia Żydów w okupowanym Mielcu – artykuły z Nadwisłocza
Mama często wspominała swoje młodzieńcze lata – dodaje Marek – Opowiadała o mieleckich Żydach; o tym jak w 1942 r. ulicą Sienkiewicza Niemcy prowadzili ich na zagładę, to pod piekarnią rodziny Jeżów idący Żydzi wołali „Jezia! Jezia!” i wtedy im Jeżowa chleb dawała z kosza… Dziś 9 marca 2020 r. …
Czytaj więcej »Mieleccy Żydzi – obrazki z życia i gehenny – 78. rocznica deportacji przez Niemców z Mielca
Dramatu Żydów dopełniły wydarzenia z marca 1942 r. Od dłuższego czasu chodziły pogłoski, że Żydzi zostaną wysiedleni do jakiegoś getta. Kilkakrotnie się nie sprawdziły, podobno za sprawą dużych okupów, jakie otrzymywali Niemcy… W dniu 9 marca 1942 r. Niemcy dokonali deportacji kilku tysięcy Żydów mieszkających dotąd w Mielcu. Większość z …
Czytaj więcej »Ostatni z Jankielów – The last of Jankiels
Historia ocalenia przez Jana i Marii Domagałów z Zachwiejowa Icka i Jeremiasza Kirschenbaumów oraz śmierci ich siostry Blimy zastrzelonej przez kapitana Wehrmachtu – The story of the rescue of Icek and Jeremiah Kirschenbaum Jan and Maria Domagała from Zachwiejów and the death of Kirschenbaum’s sister Blima shot by the captain …
Czytaj więcej »