Bunkry poniemieckie Ocieka koło Blizny

1 maja 2014 Możliwość komentowania Bunkry poniemieckie Ocieka koło Blizny została wyłączona 2,893 Wyświetlenia

W miejscowości Ocieka koło Blizny, gdzie podczas okupacji niemieckiej znajdował się poligon broni odwetowej V-1 i V-2 znajduje się kilkanaście bunkrów poniemieckich, które wojska hitlerowskie, a właściwie więźniowie z pobliskiego niemieckiego obozu zagłady w Pustkowie, zbudowali tu jako potężną linię obronną. W bieżącym artykule pokazujemy i opisujemy szczegółowo trzy schrony. Przedstawiamy galerię zdjęć i nagrania wideo…

* * *

Przejeżdżając przez wieś Ocieka w kierunku miejscowości Kamionka w gminie Ostrów, w powiecie Ropczycko-Sędziszowskim, tuż za kościołem, po lewej stronie na terenie plebańskim zobaczyć można duży prostokątny bunkier-schron, zaś jadąc kilkadziesiąt metrów dalej z prawej strony ok. 100 m od drogi, w polu widać podobny obiekt schronowy. Następnie skręcając w lewo na Sadykierz, po przejechaniu ok. 200 m, również z lewej strony w zaroślach i drzewach możemy odnaleźć kolejne dwa bunkry. W sumie według penetrujących ten teren Internautów, znajduje się tu 17 tego typu budowli. Powstały one prawdopodobnie w latach 1942-1944. Według danych z różnych źródeł miało to być na tzw. linii „Schussbahn I” stanęło 12 bunkrów i na równoległej „Schussbahn II” – 23 bunkry. Zostały one wybudowane na potrzeby ćwiczeń Waffen-SS obozu Heidelager, w skład którego wchodziła także wieś Ocieka i okoliczne miejscowości, włącznie z poligonem Blizna. Bunkry jednak nie miały jednak poza tym większego związku z tym poligonem, a większość ich otworów strzelniczych była skierowana na północny-wschód, co poza celami ćwiczebnymi wskazywałoby na linię obrony, przed możliwym atakiem Armii Czerwonej w kierunku Pustkowa i Dębicy. Wiele z tych bunkrów było zamaskowanych, posiadało wymalowane okna na niebiesko, drzwi oraz zbudowaną atrapę dachu. Z daleka wyglądały jak zwykłe domy. Duży bunkier znajdujący się po lewej stronie drogi z Ostrowa do Ocieki służył do holowania makiet czołgów i pojazdów do których strzelano z artylerii w czasie ćwiczeń. Po wojnie saperzy wykorzystywali je do wysadzania niewypałów znajdowanych w okolicach.

Zbadane schrony prezentują kilka typów, różniących sie rozmiarem i rozwiązaniem architektonicznym. Ujawnione zostały również dwie jednostki w odmianie znacznie odbiegającej od pozostałych.
Bunkry są niezwykle masywne, ich ściany sięgają 2 m grubości. Zbrojone są wielowarstwowo pretami stalowymi 12-14 mm, do tego jeszcze szynami podobnymi do kolejowych oraz stalową blachą. Wyposażone są w szczeliny obserwacyjne ukształtowane przeciwrykoszetowo, zwrócone w kierunku północno- wschodnim. Część obiektów posiada charakterystyczne metalowe rurki, w danym obiekcie pod innym kątem, przechodzące do wnętrza. Przeznaczenie tych rurek, do dnia dzisiejszego stanowi kwestię sporną, choć może się wydawać, że były to dodatkowe otwory strzelnicze.

Niemieckie umocnienia w rejonie Ocieki przyczyniły się skutecznie do zatrzymania ofensywy Armii Czerwonej, której żołnierze po zdobyciu 6 sierpnia 1944 r. Mielca, dotarli w ten rejon 8 sierpnia. Do ataku przystąpiły oddziały I Frontu Ukraińskiego marszałka Koniewa, w tym 14 i 78 gwardyjska dywizja generała Żdanowa, wspierana przez 13 i 14 brygadę pancerną gen. Połubojarowa. zatrzymały ich jednak doborowe i zaciekle walczące oddziały SS z pobliskiego Pustkowa. Dopiero 20 sierpnia, m.in. spod Ocieki rozpoczęła się nawała ogniowa, w tym słynnych „Katiusz”. Do ataku ruszyły też eskadry szturmowych „Iłów”. W ich wyniku po zaciętych walkach został zdobyty najpierw Pustków, a 22/23 sierpnia Dębica. W sumie na terenie tym poległo ok. 2000 żołnierzy sowieckich. Natomiast liczba zabitych Niemców nie jest znana.

W latach powojennych los niektórych instalacji wojskowych został przesądzony. Przyczynili się do tego żołnierze z niedalekiej jednostki saperów z Dębicy. W części bunkrów wysadzono w powietrze znalezione w okolicy niewypały i niewybuchy.

Dziś pozostałe bunkry są atrakcją historyczno-turystyczną. Należałoby przynajmniej do części z nich oznakować trasy dojścia i uporządkować nieco teren, nie ingerując jednak zbytnio w zachodzące zmiany przyrodnicze w bunkrach i wokół nich. Stały się one bowiem niemal naturalnymi „skałami” i „jaskiniami” tego terenu. W ich wnętrzu pojawiły się typowe dla jaskiń stalaktyty. Bardzo różnorodna jest także roślinność wokół oraz „oczka wodne’, które okresowo zapewne pojawiają się w lejach po bombach. Ocieka leży pomiędzy Blizną, gdzie jest już Park Historyczny oraz Pustkowem, gdzie na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady jest podobny obiekt pamięci. Razem miejscowości stanowią ciekawy szlak dla pasjonatów historii, ale tez i przyrody.

Źródła:

Włodzimierz Gąsiewski, Blizna fakty i sensacje. Mielec 2013.

Hanna Lawera, Artur Bata, Gmina Ostrów. Szlak Historyczno-Przyrodniczy. Krosno 2012.

http://latawce.netstrefa.pl/ocieka.htm;

http://heidelager.pl/bunkers/;

http://www.szaropiotr.ubf.pl/viewpage.php?page_id=66